Published
การประชุมวิชาการระดับชาติเนื่องในโอกาสวันครบรอบสถาปนาสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
การศึกษาบทบาทของผู้นำที่ส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมในองค์การสู่การเป็นองค์การนวัตกรรมบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กรณีศึกษา กรมฝนหลวงและการบินเกษตร
Abstract
ในยุคของการเปลี่ยนแปลงทั้งการเปลี่ยนแปลงของสภาวะแวดล้อม สภาพเศรษฐกิจ และสภาพสังคม
นํามาซึ่งผลกระทบซึ่งก่อให้เกิดสภาวะที่มีความซับซ้อนและยากต่อการแก้ไขมากยิ่งขึ้น การเปลี่ยนแปลง
เหล่านี้ยังนํามาซึ่งการเปลี่ยนแปลงของการวางเป้าหมาย กลยุทธ์ และกระบวนการภายในองค์การเพื่อมุ่งสู่การ
เป็นองค์การแห่งนวัตกรรมที่เน้นการสร้างคุณค่าผ่านกระบวนการคิดอย่างสร้างสรรค์ บนพื้นฐานของการใช้
ข้อมูล เพื่อให้องค์การสามารถเปลี่ยนความคิดสร้างสรรค์เป็นผลผลิตที่สามารถส่งต่อคุณค่าให้แก่องค์การและ
ผู้รับบริการขององค์การได้นอกจากนี้ เมื่อพิจารณากลยุทธ์การผลักดันองค์การเข้าสู่การเป็นองค์การแห่ง
นวัตกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทขององค์การภาครัฐในประเทศไทยแล้ว จะเห็นได้ว่ายังมีการเน้นการ
น้อมนําปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็นกรอบแนวคิดในการผลักดันการพัฒนาองค์การอีกด้วย ทั้งนี้ ใน
การผลักดันให้องค์การสามารถก้าวสู่การเป็นองค์การนวัตกรรมได้ ผู้นําจึงมีความสําคัญในการนําบุคลากรใน
องค์การให้มุ้งไปสู่เป้าหมายที่องค์การได้ตั้งไว้ การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของผู้นําที่ส่งเสริม
การสร้างนวัตกรรมภายในองค์การบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งความเชื่อมโยงระหว่าง
บทบาทของผู้นําและปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่มุ้งเน้นการนํามาซึ่งผลลัพธ์ที่สร้างคุณค่าให้แก่องค์การ
และสังคม การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เพื่อศึกษาบทบาทของผู้นําที่ส่งเสริมการสร้าง
นวัตกรรมภายในองค์การบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเพื่อศึกษาความเชื่อมโยงระหว่าง
บทบาทของผู้นําและปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่มีส่วนในการสนับสนุนการพัฒนาองค์การให้เป็นองคการ
แห่งนวัตกรรมบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ข้อมูลที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เก็บรวบรวมจากการ
สัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) การประชุมกลุ่มย่อย (Focus Group Meeting) และการเขียนตอบ
ข้อคําถามที่เกี่ยวของ (Written Answers) โดยมีกลุ่มตัวอย่างในการให้ข้อมูลปฐมภูมิทั้งสิ้น 28 คน พรอมกับ
การเก็บข้อมูลทุติยภูมิจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อการวิจัยข้อมูลที่ได้ข้างตนถูกนํามาวิเคราะห์
และตีความด้วยกระบวนการวิเคราะห์เนื้อหา พร้อมทั้งมีการประยุกต์ใช้วิธีการสามเส้าเพื่อการตรวจสอบความ
น่าเชื่อถือของข้อมูลผลการศึกษาพบว่าบทบาทของผู้นําขององค์การที่สนับสนุนให้เกิดการสร้างนวัตกรรมและผลักดันให้องค์การมุ้งสู่การเป็นองค์การแห่งนวัตกรรมบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนั้นถูกขับเคลื่อนด้วยคุณลักษณะส่วนบุคคลของผู้นําที่สอดคล้องต้อองค์ประกอบที่ผลักดันการเกิดนวัตกรรมในองค์การ และ
แรงผลักดันระดับองค์การที่ประกอบด้วยแรงขับเคลื่อนจากนโยบายและทิศทางองค์การที่มุ้งเน้นในการนํา
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้เป็นกรอบและแนวคิดในการดําเนินงาน นอกจากนี้ จากการ
วิเคราะห์ผลการศึกษาที่เกี่ยวกับคุณลักษณะภายใต้แรงผลักดันในระดับบุคคลของผู้นํานั้น ยังพบอีกว่าบทบาท
ที่ผู้นําได้แสดงออกมานั้นยังมีความสอดคล้องกับรูปแบบของผู้นําการเปลี่ยนแปลงอันเป็นรูปแบบของผู้นําที่มี
ความเกี่ยวข้องกับการผลักดันให้องค์การมุ้งสู่การเป็นองค์การนวัตกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มขององค์การ
ที่เน้นการใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาใช้เพื่อสร้างสรรค์นวัตกรรมผ่านการวิจัยและพัฒนาที่เป็น
ลักษณะขององค์การที่มีความใกล้เคียงกับองค์การในการวิจัยครั้งนี้
การศึกษาบทบาทของผู้นำที่ส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมในองค์การสู่การเป็นองค์การนวัตกรรมบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กรณีศึกษา กรมฝนหลวงและการบินเกษตร. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, การประชุมวิชาการระดับชาติเนื่องในโอกาสวันครบรอบสถาปนาสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (1-28).