Published
วารสารบริหารธุรกิจ นิด้า เล่มที่ 19 พฤศจิกายน 2558 ISSN 195 – 6826 หน้า 5 – 18
เรียนรู้งานพัฒนาทรัพยากรมนุษย์จากแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่
Abstract
งานพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เป็นหนึ่งกระบวนการทำ งานที่มีวัตถุประสงค์โดยรวมคือการพัฒนา
ความเข้มแข็งของกำลังคนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมต่างๆ ในชุมชนให้ดีหรือเป็นประโยชน์ยิ่งขึ้น
ซึ่งการพัฒนาในที่นี้อาจเกี่ยวข้องกับการแก้ปัญหา การปรับปรุง หรือการปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมที่นำ ไปสู่
การเพิ่มพูนคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ให้เหมาะสมสอดคล้องกับวิถีชีวิตและความต้องการของชุมชนที่
สืบทอดมา ทั้งนี้ในภาพรวมงานพัฒนาที่ดีนั้นควรเป็นกระบวนการการมีส่วนร่วมของผู้คนเป็นแกนหลักในการ
ดูแลจัดการให้เป็นไปตามที่ตนต้องการ โดยมีภาครัฐหรือองค์กรพัฒนาต่างๆ เป็นเพียงผู้สนับสนุน หรือช่วย
ส่งเสริมให้กระบวนการพัฒนาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
ตัวอย่างการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่ส่งผลให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน คือการบริหาร
งานพัฒนาการเกษตรตามแนวทางพระราชดำ ริ “ทฤษฎีใหม่” อันเป็นการพัฒนาแบบผสมผสานที่มุ่งแก้ไขปัญหา
โดยเริ่มต้นจากผู้ประกอบอาชีพด้านการเกษตรให้มีความสามารถในการประกอบอาชีพและมีรายได้ในระดับ
พออยู่พอกิน ด้วยการสร้างเสริมความสามารถในการพึ่งตนเองและการตระหนักในความสำคัญของการพัฒนา
ที่ไม่เป็นปฏิปักษ์หรือทำลายธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอันจะเป็นรากฐานการพัฒนาอย่างยั่งยืนต่อไป
อย่างไรก็ตาม แนวทางทฤษฎีใหม่ไม่เพียงแต่จะมุ่งเน้นไปที่การพัฒนากลุ่มเกษตรกรให้มีความสามารถ
ในการเพาะปลูกข้าวและไม้ผลต่างๆ ไว้บริโภคในครัวเรือน กระทั่งสามารถขายผลผลิตบางส่วนซึ่งก่อให้เกิดรายได้
ในการยังชีพในระดับพอเพียงแล้ว แต่จุดมุ่งหมายในการพัฒนาตามแนวทางทฤษฎีใหม่ยังครอบคลุมไปถึงการ
พัฒนาที่เน้น “ทรัพยากรมนุษย์” เป็นจุดศูนย์กลาง กล่าวคือ การทำ ให้บุคคลมีความสามารถที่จะดำรงชีพได้อย่าง
ผาสุก รวมทั้งการรู้จักใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่แล้วได้อย่างเต็มที่ ทั้งนี้เมื่อพิจารณาอย่างลึกซึ้งแล้ว จะเห็นว่า
หัวใจสำคัญของทฤษฎีใหม่จึงอยู่ที่การตระหนักในคุณค่าและความเชื่อมั่นในความสามารถของ “คน” โดยมุ่งให้
เกิดการนำศักยภาพของบุคคลออกมาใช้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะการพัฒนาความรู้และทักษะการประกอบอาชีพ
และการจัดการใหักับเกษตรกรเพื่อให้สามารถสร้างความมั่นคงให้กับตนเองและครอบครัวได้อย่างยั่งยืน
บทความนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) ซึ่งคำ นึงถึงความน่าเชื่อถือของแหล่ง
ข้อมูล (Authenticity & Credibility) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำ เสนอผลการสำรวจแนวคิดการพัฒนาทรัพยากร
มนุษย์และองค์กรตามแนวทางของศาสตร์ตะวันตก เพื่อนำ มาเทียบเคียงสะท้อนให้เห็นนัยปฏิบัติของทฤษฎีใหม่
โดยคัดเลือกทฤษฎีที่สามารถใช้เป็นตัวอย่างอธิบาย โดยแนวคิดที่ได้คัดสรรมานำ เสนอในบทศึกษานี้ ประกอบ
ด้วย (1) แนวคิดองค์กรแห่งการเรียนรู้และการเรียนรู้จากการปฏิบัติ (2) แรงจูงใจและการตอบสนองความต้องการ ของบุคคล (3) การสร้างความเชื่อมั่นในอำ นาจตนและการเพิ่มพลังศักยภาพ และ (4) การจัดการกับการ
เปลี่ยนแปลงด้วยการออกแบบพัฒนาคุณภาพงาน ซึ่งจะได้กล่าวโดยละเอียดต่อไป
(2560). เรียนรู้งานพัฒนาทรัพยากรมนุษย์จากแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่. วารสารบริหารธุรกิจ นิด้า เล่มที่ 19 พฤศจิกายน 2558 ISSN 195 – 6826 หน้า 5 – 18 , 12(00), 5-18.