โดย อ.ดร.อัจฉรา โยมสินธุ์ อาจารย์ประจำคณะบริหารการพัฒนาสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า)
นิด้า (สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์) ไม่ได้ทำเพียงการสอนและวิจัย แต่ต่อยอด “องค์ความรู้เพื่อสังคม” อย่างเป็นรูปธรรม ผ่านการบริการวิชาการ การมีส่วนร่วมกับชุมชน และนโยบายภายในที่มุ่งสู่สิ่งแวดล้อมยั่งยืน—ทั้งหมดนี้เชื่อมตรงกับ SDG 12: การผลิตและการบริโภคอย่างรับผิดชอบ และแนวคิด เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy)
จากห้องเรียนสู่ระบบคิดแบบหมุนเวียน
อ.ดร.อัจฉรา อธิบายว่า หลายวิชาในทุกคณะของนิด้าสอดแทรกมิติเชิงยั่งยืน โดยเฉพาะคณะบริหารการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่บูรณาการ Circular Economy และ “butterfly diagram” เพื่อให้ผู้เรียนเห็นเส้นทางทรัพยากรสองระบบหลัก
- วัฏจักรชีวภาพ (biological cycle): วัสดุจากธรรมชาติกลับสู่ระบบธรรมชาติได้โดยไม่เหลือเป็นขยะ
- วัฏจักรเทคนิค (technical cycle): วัสดุที่มนุษย์สร้างต้องถูก reduce–reuse–repair–refurbish–recycle อย่างเป็นระบบ
องค์ความรู้เหล่านี้ไม่ได้หยุดที่ตำรา แต่ถูกนำไปใช้จริงผ่านโครงการและกิจกรรมของสถาบัน
นโยบายสีเขียวในรั้วนิด้า
นิด้ามีนโยบาย “เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม” และคณะกรรมการด้านสิ่งแวดล้อมดูแลอย่างจริงจัง ครอบคลุมตั้งแต่ การคัดแยกขยะที่ต้นทาง จนถึงการจัดการปลายทางอย่างถูกต้อง ตัวอย่างที่จับต้องได้ ได้แก่
- E-waste Drop Point: จุดรับทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์เพื่อส่งต่อสู่ระบบกำจัด/รีไซเคิลที่ถูกวิธี
- “เก่าของใคร ใหม่ของฉัน”: รับบริจาคเสื้อผ้ามือสอง ส่งต่อให้ผู้ขาดแคลน (เช่น บ้านนกขมิ้น/มูลนิธิกระจกเงา) สร้างการใช้ซ้ำและยืดอายุการใช้งานของทรัพยากร
- รีไซเคิลวัสดุสำนักงาน: เช่น รวบรวมไส้แม็กไปหลอมทำอุปกรณ์ช่วยผู้พิการ และแยกกระดาษเพื่อแปรรูป
- ปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์ & สวนผักออร์แกนิก: เชื่อมวงจรอาหาร–ขยะ–ดิน ให้ครบห่วงโซ่ในพื้นที่มหาวิทยาลัย
- มาตรฐานร้านค้าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม: ร้านค้าภายในงดใช้โฟมและต้องจัดการขยะอย่างถูกต้อง
ผลลัพธ์คือ “มหาวิทยาลัยสีเขียว” ที่แม้พื้นที่ไม่มากแต่เต็มไปด้วยร่มเงาไม้ใหญ่และระบบจัดการขยะที่เห็นได้จริงในชีวิตประจำวัน
จากมหาวิทยาลัยสู่ชุมชนรายรอบ
นิด้าไม่ได้หยุดอยู่ในรั้วสถาบัน แต่ยังขยายองค์ความรู้สู่โรงเรียนและชุมชนรอบข้าง ผ่านกิจกรรมให้ความรู้เรื่อง การคัดแยกขยะที่ถูกต้อง, การจัดการของเสีย, และ ความเชื่อมโยงกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พร้อมต่อยอดเป็น รายได้ชุมชน จากการจัดการทรัพยากรอย่างมีมูลค่า ทั้งหมดนี้ทำให้นิด้าเป็นตัวอย่างของ “Campus to Circular” ที่จับต้องได้
สารที่อยากฝากถึงผู้บริโภค
หัวใจของ SDG 12 คือ “ความรับผิดชอบต่อการใช้ทรัพยากรในทุกการกระทำ” เริ่มจากเรื่องเล็ก ๆ ที่ทำได้ทันที:
- พกแก้ว/กล่องข้าวส่วนตัว คิดก่อนซื้อและใช้ซ้ำให้คุ้ม
- เลือกเสื้อผ้าที่ใช้ได้นาน ลดการซื้อฟุ่มเฟือย
- แยกขยะถูกสี ถูกประเภท
- ตั้ง “เป้าท้าทายตัวเอง” เช่น งดซื้อเสื้อผ้า 365 วัน หรือกำหนดงบประมาณการบริโภคอย่างมีสติ
การบริโภคอย่างรับผิดชอบไม่เพียงช่วยโลก แต่ยัง “ช่วยกระเป๋าสตางค์” ให้เรามีทรัพยากรทางการเงินพอใช้ยาวไกลในอนาคต
